Ruimte rond de kolk
Ontharden in en langs de straat verbetert het watersysteem
Ons huidige straatontwerp richt zich vooral op waterafvoer, maar door de klimaatcrisis staat deze afvoerlogica onder druk. Dit leidt tot een dubbel probleem: hevige regenval leidt tot lokale overstromingen en vervuiling van waterlopen door riooloverstorten, terwijl droogte verergert door een gebrek aan insijpeling van hemelwater in de bodem. Water moet dus uit de riool, en in de grond.
Hoewel wetgeving en nieuwe projecten de juiste kant opgaan, is het duidelijk dat met de huidige renovatiesnelheid van slechts 1% per jaar (weg + riolering) het decennia zou duren vooraleer dit dubbel probleem structureel is opgelost. We moeten dus ook buiten de reguliere heraanlegcyclus van wegen en straten versneld maatregelen nemen om water uit de riool te weren, zelfs in bestaande straten. Lokaal ontharden biedt ruimte voor berging, infiltratie en verdamping, en dus tot minder afvoer via de riool.
In drie stappen maken we de bestaande oververharde, saaie en waterverspillende ruimte multifunctioneel en aantrekkelijk.
Zo ontstond ‘Ruimte Rond de Kolk'. Het idee: onderbenutte ruimte rond straatkolken ontharden en vervangen door groene bermen. Hierdoor krijgt water de tijd om in de bodem te infiltreren in plaats van direct te worden afgevoerd. Doordat de bestaande kolk blijft zitten, blijven de kosten beperkt en kan het overtollige water alsnog weg. Deze aanpak helpt niet alleen bij het bestrijden van overstromingen en droogte, maar draagt ook bij aan een groenere, koelere en levendigere omgeving.
Doornzelestraat, verbinding naar DOK Noord (Gent)
Breekijzer verkende in samenwerking met experten van UGent, VENECO, HoGent, GMF, VLARIO en Waterland de haalbaarheid van het idee en de positieve impact ervan op het watersysteem. Uit deze eerste onderzoeksstap bleek dat:
het ruimtelijk rendement het hoogst is in typische verkavelingswijken met brede wegen en veel ruimte tussen opritten;
de praktische haalbaarheid sterk afhankelijk is van de lokale wegaanleg, materialisatie en wat er in de ondergrond zit (leidingen, boomwortels, etc.);
er dankzij de eenvoudige toevoeging van ruimte voor berging en infiltratie veel minder (gemiddeld 60%) hemelwater naar de riool verloren gaat.
In verdere onderzoeksstappen onderzoeken we de potentiële toepassing, impact en kost. Later communiceren we de onderzoeksresultaten naar rioolbeheerders, gemeentes en ontwerpers. We blijven ook ijveren voor een verschuiving van waterafvoersubsidies naar investeringen in proactieve bronmaatregelen.
Frivool Riool, een project van Breekijzer-lid Gents MilieuFront (GMF) is een eerste concrete uitkomst van dit idee. De burgerbeweging roept Gentenaars op om in hun eigen buurt ruimte rond de kolk te identificeren, en via een kant-en-klaar sjabloon de kans door te geven aan Stad Gent.